गेळ

नावः गेळ
संस्कृत नावः करहाट, विषपुष्पक, मदन
इतर नावे: गेळफळ, मैनफळ
लॅटीन नावः Catunaregam spinosa (Thunb.) Tirveng.
कूळः Rubiaceae (गेळफळ कूळ)
उपयोगी भागः फळे

उपयोगः आयुर्वेदामधे वमनचिकित्सेसाठी (उलटी घडवुन आणणे) गेळफळ श्रेष्ठ मानले जाते. त्यासाठी त्याचा गीर वापरला जातो परंतु हा प्रयोग तज्ञांच्या देखरेखीखालीच केला जातो.
गेळफळाची साल अतिसारावर उत्कृष्ठ काम करते. कुडासाल आणी गेळफळाची साल समभाग एकत्र करुन अल्सरेटिव्ह कोलायटीसवर वापरतात. हुरमळ बी, गेळफळाचा गीर, खैराची साल व पिंपळाची लाख एकत्र मिश्रण योग्य देखरेखीखाली वजन कमी करण्यास व त्याचबरोबर असलेले घोरणे, खोकला, सुस्ती , सांधेदुखी कमी करण्यास वापरतात.